حاج محمد آقای شیبانی

سید رضا آلداوود

گرمه ای                     فارسی                      Latin

بوهوگ                                    پدر                                        Bohog

مَمُن                                        مادر                                     Mamon

پُس                                         پسر                                           Pos

دُت                                         دختر                                           Dot

خالو                                       دایی                                      Khaloo

عامه                                      عمه                                          Ame

باجون                                    پدر بزرگ                              Bajoon

نَنِه                                        مادر بزرگ مادری                      Nane

بی بی                                   مادر بزرگ پدری                          BiBi

بِرا                                       برادر                                        Bera

خوار                                    خواهر                                       Khar

گِچَه                                      بچه                                       Gecha

شی                                      شوهر                                         Shi

جین                                     زن                                              Jin

مِرد                                     مرد                                         Merd

گَیَه                                    عروس                                      Gaya

زوما                                   داماد                                     Zooma

" زهکشی نخلستان گرمه "

نخلستان گرمه در یک سطح نسبتا شیب دار احداث شده است . امروزه به طور یقین میتوانیم نظر دهیم که نخلسان کنونی گرمه به دست توانای کشاورزان و با یک مدیریت علمی صحیح ایجاد شده است . شیب بندی مناسب ، جوی بندی صحیح ، هدایت آب به نحوی که 3 باب آسیاب آبی در مسیر آن مشغول به کار بوده است . و زهکشی مناسب نخلستان . آنچه در قدیم به آن تقیل میگفتند و نام واقعی آن غدیر به معنای گودال آب است  و امروزه به آن برکه میگویند  در حقیقت حوضچه های زهکش این نخلستان است .

البته مدیریت صحیح و علمی باعث شده هزینه جداگانه ای جهت ایجاد این حوضچه ها بار دوش کشاورزان نگردد . خاک حوضچه ها را برداشته و با آن ساختملن ساخته اند . بعنوان مثال از خاک تقیل کهندر جهت ساخت قسمتی از قلعه استفاده شده است . اکنون به قسمتی از سیستم زهکشی نخلستان گرمه اشاره میکنیم . اولین و بزرگترین حوضچه تقیل کهندر است که قسمت غربی و شمال غرب نخلستان را پوشش میدهد . سرریز آب تقیل کهندر از جویی که به همین مناسبت تعبیه شده از پشت کمان و از داخل چند باغ وارد تقیل گایمو* میشود .

تقیل گایمو قسمت شمالی نخلستان را پوشش میدهد . زه آب از تقیل گایمو وارد جویی میشود که پس از پیمودن مسیر جوی حوض وارد تقیل سورنو میشود و از تقیل سورنو این آب که تقریبا شور است وارد قسمت شرق گرمه زیر جاده میشود که معروف به دشت زیر کویران است . حاصل ورود این شورابه به زیر کویران نخلستانی است که پس از سالها سرپا مانده و به این وسیله هم کل نخلستان زهکشی شده و هم معدودی نخل بدون آبیاری سرپا هستند . مردم گرمه و مسئولین این روستای کهن مردمی بسیار فهیم و وطن دوست هستند و تا کنون میراث اجداد دانشمند خود را حفظ کرده اند و از این پس نیز در حفظ و نگهداری آن کوشا خواهند بود .

*گایم در گویش گرمه ای به معنای بادام است وجه تسمیه آن را هنوز به طور قطع نیافته ایم و گایمو یعنی بادامو .

در این تصویر میبینید که چیزی عجیب در آسمان منفجر شد که بیشتر افراد گفته اند ماهواره بوده است که پس از برخورد با جو زمین منفجر شده است

این اتفاق در حالی رخ داد که در گرمه هم قابل رویت بود و در شب زیبای کویر اتفاقی نابهنجار بود . شاید کار یکی از ...!!!!!!!!!!!!!!!!!!

میرزاقا موسوی

به نام خدا

قلعه گرمه را دریابید

در خبرهای شهرستان خور خواندم که اعتبارات بسیار خوبی جهت بازسازی و تعمیر و نگهداری قلعه های جندق و بیاضه اختصاص یافته . خبر خوشحال کننده ای است که میراث فرهنگی تصمیم گرفته میراث باقی مانده از چند هزارسال قبل در شهر جندق و روستای بیاضه را بازسازی کند . فقط یک نکته باقی میماند آیا قلعه گرمه ارزش نگهداری ندارد . شاید در نگاه اول بتوان گفت نه ! ارزش ندارد ! چون ارزشی را که مردم شهر جندق و روستای بیاضه برای قلعه محل خود قائلند مردم روستای گرمه قائل نیستند . چون مردم بیاضه و جندق هر کسی را به قلعه راه نمیدهند اما حتی درب ورودی قلعه گرمه معلوم نیست کجاست . چون خود مردم هیچ همتی برای نگهداری قلعه به خرج نداده اند . اینها همه درست ! اما وظیفه آقایان میراث فرهنگی در این بین چه میشود .

وقتی به خاطر یک قطعه سفال یافت شده در روستای ایراج حتی مردم ایراج را از دخل و تصرف در منطقه ای وسیع ممنوع میکنند آیا قلعه روستای گرمه ارزش ندارد که حداقل محصور گردد و تحت حمایت میراث فرهنگی قرار گیرد .

نقشه قلعه گرمه و بیاضه یکی است البته ظاهرا ابعاد قلعه گرمه کوچکتر است .

آقایان میراث فرهنگی بنا به گفته آقای سید علی آلداوود ( که گرمه ای نیست ) و فردی محقق است در سخرانی نهم فروردین 91 که در هیئت قمر بنی هاشم فرخی ایراد نمودند قدیمی ترین سند مکتوب مربوط به شهرستان خورو بیابانک مربوط به فردی است به نام ابوالعباس جرمقی صاحب دیوان درقرن دوم هجری که لابد میدانید روستای گرمه در مقطعی از تاریخ جرمق نامیده شده است .نمیخواهم بگویم گرمه قدیمی ترین روستای شهرستان است – که اگر بگویم سخنی گزاف نیست – لا اقل یکی از قدیمی ترین مکانهای مسکونی  این شهرستان است . عزیزان بزرگوار میراث فرهنگی کسی انتظار ندارد شما قلعه گرمه را چنان بازسازی کنید که مثل 50 سال قبل شود اما انتظار هست باقیمانده آن را حفظ کنید لااقل این انتظار هست که از تخریب آن به بهانه یافتن اشیای قیمتی جلوگیری کنید .

انتظار هست لا اقل یک تابلو نصب کنید با این عنوان (( این مکان تحت حفاظت میراث فرهنگی است )) . بزرگواران رودخانه بر اثر تغذیه سرشاخه های خود زنده است . اگر سرشاخه ها خشکید مرگ رودخانه فرا رسیده است . روستاها و اماکن تاریخی را دریابید.والسلام

" اسد "

قدرت الله همایونی

تصاویری از ماه گرفتگی رمضان 89 در گرمه:

گرمه ای             فارسی                 latin

اوگیشت                     آبگوشت                           Ogisht

یَخ نی                       عدسی                            Yakhni

پی                           کشک                                   Pii

پَنِر                            پنیر                                 Paner

دو                            دوغ                                    Doo

این هفته عکس یکی از آروم ترین گرمه ای رو که در بین ما نیست براتون میزارم.

مرحوم الله بخش،یکی از موذنان گرمه:             فاتحه یادتون نره!

گرمه ای                     فارسی                    latin

گَرگ                                  گرمه                               Garg

حِِِِِصب                                خور                               Hesb

مِرگون                               مهرجان                    Mergoon

فروی                                 فرخی                           Farvi

آرسون                             عروسان                     Aresoon

اِرا                                    ایراج                                Era

بیاده                                بیاضه                         Bayade

نِهه                                 نایین                             Nehe

هفتمی                          هفتومان                     Haftemi

اوگرم                              آبگرم                         Owgarm

چه ملک                        چاه ملک                 Chah Malek

از امروز انشاءالله هر هفته پنج شنبه ها یک عکس از گرمه ایهایی که در بین ما نیستند میزاریم و به یادشان فاتحه ای می فرستیم.

این پرنده ها با کشاورزا رابطه متقابل دارند . پرنده ها تنهایی کشاورزا را موقع آب کشیدن ( آبیاری ) پر میکنند  و کشاورزا هم گندم میکارند که قسمتیش هم سهم پرنده ها میشه .

گرمه تا مدتی پیش ( قبل از لوله کشی آب در خانه ها ) دو آب انبار داشت که به طور مرتب این آب انبار ها از آب سرچشمه روستا پر میشد . آب نیز وقف آب انبارها بود  هر شانزده روز 30 فنجان معادل 150 دقیقه . ابتدا آب انبار بالا پر میشد و سپس آب انبار پایین . آبِ  آب انبار بالا را فقط با ظرف بر میداشتند و برای مصرف غیر شرب به خانه میبردند و از آب انبار پایین برای خیساندن برگه درخت خرما جهت صنایع دستی و سایر کارها استفاده میکردند .

1- بر بِیَنَ تِمینُ و بر دیدنَ تومورو. بِمی تا بِمینو و بِمی تا بِمینو.

2- نَفَسونو بِشمِر. اوو به قیمت دوست داشتَنَ از دست هُدُدُ نه بر گذر عمر.

3- به کسونیکه به اِیْمه حسودِ دُکَرَ احترام بِنَیه! زیرا ایوو کسونی هستن که از صمیم قلب معتقدَ اِیْمه گِتَر از اوونیه.

اگه نمیتونید بخونید برید به ادامه مطلب...

گرمه ای               فارسی                لاتین

چَروا                               خر                          charva

میج                               میش                               Mij

گُو                                  گاو                                Gow

چوقو                              گنجشک                 Chooghoo

نِگَنٔگ                             مرغ                           Negang

کیروس                           خروس                         Kiroos

اوزُم                               عقرب                           Uzom

کَهَر - کَرّه                        بزغاله                  Kahar-Karre

نازو                                گربه                            Nazoo

دِنْد                                زنبور                             Dend

میرِشک                         مورچه                        Mireshk

مُشْک                           موش                            Moshk

گُزپا                               کنه                               Gozpa

بَکّو                               مارمولک                       Bakkoo

چِرْگو                             جوجه                         Chergoo

تَکَ                               بز نر                                Taka

اُشْتَر                            شتر                              Oshtar

حاشی                        بچه شتر                          Hashi

اَروونه                          شتر نر ( بچه )               Arvoone

توره                            شغال جوان                      Toore

بیتور                           شغال پیر                       Beytoor

کوگل                          خر خاکی                        Kowgel

قاسمعلیو                    کفشدوزک                Ghasemaliu

مَغَس                          مگس                            Maghas

اِسْپِج                         پشه                                 Espej

کوکووَ                         جغد                                Kokova